[](https://idil.meb.gov.tr/www/idil-tarihcesi/icerik/395?utm_source=chatgpt.com)
İdil, Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan ve tarihî açıdan büyük öneme sahip bir ilçedir. Şırnak iline bağlı olan bu ilçe, Mezopotamya’nın kalbinde, binlerce yıllık bir tarihe tanıklık etmiş, zengin kültürel mirası ve doğal güzellikleriyle dikkat çeker. [1]
İdil İlçesi Hangi İle Bağlıdır?
İdil, 18 Mayıs 1990 tarihinde çıkarılan 3647 sayılı kanunla Mardin ilinden ayrılarak Şırnak iline bağlanmıştır. [2] Bu değişiklikle birlikte, İdil, Şırnak ilinin en çok köyü bulunan ilçesi olma özelliğini kazanmıştır. İlçe merkezi, Şırnak il merkezine yaklaşık 71 km mesafededir. [3]
Tarihî Arka Plan
İdil’in tarihi, MÖ 2000’li yıllara kadar uzanır. İlk adı “Zarih” olup, bu kelime Arapça’da “ekici” anlamına gelir. Daha sonra “Beyt-Zabdai” olarak anılmaya başlanmıştır. M.S. 300-400 yıllarında Persler tarafından istila edilen bölge, “Hazak” adıyla bilinmiştir. Hazak, Farsça’da “cesur, mert” anlamına gelir. [4]
İdil, tarih boyunca Sümerler, Asurlular, Babiller, Persler, Romalılar, Bizanslılar ve Osmanlılar gibi birçok medeniyetin egemenliği altında kalmıştır. Bu zengin tarihî geçmiş, ilçenin kültürel dokusuna derin izler bırakmıştır. [1]
Coğrafi Konum ve Komşuluk İlişkileri
İdil ilçesi, doğuda Cizre, kuzeyde Güçlükonak ilçeleriyle, batıda ise Mardin’in Dargeçit, Midyat ve Nusaybin ilçeleriyle komşudur. Güneyiyle Suriye sınırına yakın olan bu ilçe, stratejik bir konumda yer alır. İlçe, 1.148 km² yüzölçümüne sahiptir ve denizden yüksekliği yaklaşık 773 metredir. [5]
Demografik Yapı ve Sosyo-Kültürel Özellikler
İdil, geçmişte Süryani, Ezidi ve Müslüman nüfusun bir arada yaşadığı bir yerleşim yeri olarak bilinir. Ancak 1970’li yıllardan sonra Müslüman köylerin ve göçer ailelerin yerleşmesiyle demografik yapısı değişmiştir. Hâlen ilçede az sayıda Süryani aile yaşamaktadır. [6]
İlçede, Süryani Ortodoks Kilisesi gibi dini yapılar bulunmakta olup, bu yapılar ilçenin tarihî ve kültürel mirasının önemli örneklerindendir. [7]
Sonuç
İdil, tarihî ve kültürel zenginlikleriyle dikkat çeken, Mezopotamya’nın kalbinde yer alan bir ilçedir. Şırnak iline bağlı olan bu ilçe, geçmişten günümüze birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve her birinden izler taşımaktadır. Günümüzde ise hem coğrafi konumu hem de kültürel mirasıyla önemli bir yerleşim yeri olmaya devam etmektedir.
—
Sources:
[1]: https://www.yenimesaj.com.tr/sirnakin-kadim-ilcesi-idil-H1559024.htm?utm_source=chatgpt.com “Şırnak’ın kadim ilçesi İdil”
[2]: https://idil.gov.tr/tarihce1?utm_source=chatgpt.com “T.C. İdil Kaymakamlığı – Tarihce”
[3]: https://www.dika.org.tr/sirnak/ilceler/idil?utm_source=chatgpt.com “İdil – T.C. Dicle Kalkınma Ajansı”
[4]: https://idil.meb.gov.tr/www/idil-tarihcesi/icerik/395?utm_source=chatgpt.com “İdil Tarihçesi – MEB”
[5]: https://www.lafsozluk.com/2009/06/idil-nerededir-nereye-baglidir-idil-hangi.html?utm_source=chatgpt.com “İdil nerededir, nereye bağlıdır? İdil hangi ilin ilçesidir?”
[6]: https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0dil%2C%C5%9E%C4%B1rnak?utmsource=chatgpt.com “İdil, Şırnak – Vikipedi”
[7]: https://en.wikipedia.org/wiki/%C4%B0dil?utm_source=chatgpt.com “İdil”